آشالازی یک اختلال نادر در لوله غذا (مری) است که می تواند بلع غذا و نوشیدنی ها را دشوار کند.
به طور معمول، ماهیچه های مری منقبض می شوند تا غذا را در امتداد معده فشرده کنند. سپس حلقه ای ماهیچه ای در انتهای مری شل می شود تا غذا وارد معده شود.
در آشالازی، ماهیچه های مری به درستی با هم ارتباط ندارند و حلقه ی ماهیچه ای انتهای مری ممکن است به درستی باز نشود یا اصلا باز نشود،بنابراین غذا و نوشیدنی نمی توانند وارد معده شوند و گیر می کنند و اغلب با استفراغ به بیرون خارج می شوند.
علایم آشالازی
همه مبتلایان به آشالازی دچار علایم واضح نمی شوند
اما اکثر افراد مبتلا به آشالازی در بلعیدن غذا یا نوشیدنی مشکل (معروف به دیسفاژی ) دارند. بلع به تدریج در طی چند سال سخت تر یا دردناک تر می شود، تا جایی که گاهی غیرممکن است.
علائم دیگر عبارتند از:
- استفراغ غذای هضم نشده
- حالت خفگی و سرفه
- سوزش سردل
- درد قفسه سینه
- عفونت های مکرر قفسه سینه
- ترشح و ریزش بزاق به بیرون از دهان
- کاهش وزن تدریجی اما قابل توجه
علائم آشالازی ممکن است در هر زمانی از زندگی شروع شود.
آشالازی طولانی مدت خطر ابتلا به سرطان مری را افزایش می دهد . این بدان معناست که اگر مبتلا به آشالازی هستید مهم است که فوراً درمان مناسب را دریافت کنید، حتی اگر علایم آزاردهنده ای نداشته باشید.
علت آشالازی
تصور می شود آشالازی زمانی اتفاق می افتد که اعصاب مری آسیب ببینند و به درستی کار نکنند، به همین دلیل است که عضلات و حلقه عضله کار نمی کنند اما علت دقیق این امر ناشناخته است.
در برخی افراد، ممکن است با عفونت ویروسی مرتبط باشد. همچنین ممکن است با داشتن یک بیماری خود ایمنی همراه باشد، که سیستم ایمنی بدن به سلول‌ها، بافت‌ها و اندام‌های سالم خود بدن حمله می‌کند.
در موارد نادر، آشالازی ممکن است ارثی و خانوادگی باشد.
تشخیص آشالازی
اگر پزشک حدس بزند که شما آشالازی دارید، برای انجام برخی آزمایشات تشخیصی به بیمارستان یا کلینیک های تخصصی ارجاع خواهید شد. آشالازی همچنین ممکن است در طی یک بررسی متفرقه و به دلایل دیگر، مانند عکس ساده رادیوگرافی (اشعه ایکس) قفسه سینه ، به طور اتفاقی تشخیص داده شود .
آزمایشات تشخیصی آشالازی عبارتند از:
- مانومتری – یک لوله پلاستیکی کوچک از طریق دهان یا بینی به مری شما منتقل می شود تا فشار عضلانی در امتداد آن در نقاط مختلف اندازه گیری شود.
- بلع باریم – شما مایع سفید رنگ حاوی باریم شیمیایی می نوشید و عکس رادیولوژی اشعه ایکس گرفته می شود. باریم به وضوح در اشعه ایکس نشان داده می شود، بنابراین پزشک می تواند ببیند چقدر طول می کشد تا باریمی که بلعیده اید وارد معده شما شود.
- آندوسکوپی – یک ابزار نازک و انعطاف پذیر به نام آندوسکوپ از گلو عبور می کند تا به پزشک اجازه دهد مستقیماً به پوشش مری، حلقه ماهیچه و معده شما نگاه کند.
درمان آشالازی
هیچ درمان قطعی برای آشالازی وجود ندارد، اما درمان های موجود می توانند به تسکین علائم و تسهیل بلع کمک کنند.
پزشکان در مورد خطرات و مزایای گزینه های مختلف درمانی با شما صحبت خواهند کرد.
دارو
داروهایی مانند نیترات ها یا نیفدیپین می توانند به شل شدن ماهیچه های مری شما کمک کنند. این امر بلع را برای برخی افراد آسان‌تر و کم دردتر می‌کند، اگرچه برای همه بیماران مؤثر نیست.
این اثر فقط برای مدت کوتاهی باقی می‌ماند، بنابراین از دارو صرفا برای کاهش علائم استفاده می شود و در صورت عدم استفاده علایم باز می گردند. این دارو ها ممکن است باعث سردرد شوند، اما معمولاً با گذشت زمان بهبود می یابد.
کشش حلقه ماهیچه ای (اتساع بالونی)
تحت یک آرام بخش یا بیهوشی عمومی ، یک بالون با استفاده از یک لوله انعطاف پذیر بلند و نازک ( اندوسکوپ ) وارد مری می شود . سپس بالون باد می‌شود تا به کشش حلقه ماهیچه‌ای که غذا را وارد معده می‌کند کمک کند.
این عمل بلع را برای اکثر افراد بهبود می بخشد، اما ممکن است قبل از بهبود علائم چندین بار نیاز به درمان داشته باشید.
اتساع بالون ریسک کمی برای پارگی مری دارد که ممکن است به جراحی اورژانسی نیاز داشته باشد اما این خطر بسیار کم است.
تزریق بوتاکس
با استفاده از آندوسکوپ، بوتاکس (که یک سم فلج کننده ماهیچه است) به حلقه ماهیچه ای تزریق می شود که غذا را وارد معده شما می کند و باعث شل شدن آن می شود.
معمولاً برای چند ماه و گاهی تا چند سال مؤثر است، اما باید تکرار شود. تزریق بوتاکس معمولا بدون درد است و می تواند برای تسکین موقت در افرادی که قادر به انجام درمان های دیگر نیستند استفاده شود.
عمل جراحي
تحت بیهوشی عمومی، فیبرهای عضلانی در حلقه ماهیچه ای که غذا را وارد معده می کند، بریده می شود. این عمل با استفاده از جراحی بسته ( لاپاراسکوپی ) انجام می شود و هلر میوتومی نامیده می شود.
می تواند به طور دائم بلع را آسان تر کند.
اغلب یک جراحی دومِ همزمان، برای جلوگیری از رفلاکس اسید و سوزش سر دل انجام می شود که می تواند یکی از عوارض جانبی عمل هلر میوتومی باشد. جراح شما در این مورد با شما صحبت خواهد کرد.
در موارد نادر، برخی از افراد ممکن است نیاز به عمل جراحی برای برداشتن بخشی از مری خود داشته باشند.
درمان پیگیری (follow-up)
اتساع بالون و جراحی هر دو می توانند عوارض جانبی مانند رفلاکس اسید و سوزش سر دل و درد قفسه سینه ایجاد کنند. پزشک ممکن است بتواند برای کمک به این امر دارویی تجویز کند و جراح شما ممکن است به شما توصیه کند این دارو را به طور معمول مصرف کنید.
این طبیعی است که درد قفسه سینه برای مدتی پس از درمان ادامه یابد. نوشیدن آب سرد ممکن است به تسکین آن کمک کند.
اگر همچنان مشکلات بلع دارید یا پس از درمان همچنان به کاهش وزن خود ادامه می دهید، باید به پزشک مراجعه کنید.